Leesvoer: contact, ethiek en participatief actieonderzoek

In Waardenwerk stonden diverse artikels over PAR en aspecten waar je tegen aanloopt als participatief onderzoeker. Bijvoorbeeld een verkenning van de plaats die contact en resonantie innemen in participatief actieonderzoek projecten – in dit geval op het terrein van de geestelijke verzorging – en de lastigheden die zich in de interpersoonlijke sfeer, tussen groepen en organisaties kunnen afspelen van Gaby Jacobs. Of het artikel van Tineke Abma over het van over epistemic injustice in participatieve en responsieve onderzoeksbenaderingen. Of een inkijkje in diverse epistemologische en ethische kwesties rondom de rol van verbaliteit en cognitie in onderzoek met mensen met een verstandelijke beperking of afasie, die niet (voor zichzelf ) kunnen spreken door Gustaaf Bos en Susan Woelders.

Contact en resonantie in participatief actieonderzoek met geestelijk verzorgers (Gaby Jacobs)
Veelal wordt actieonderzoek gezien als een modus 2 kennispraktijk: als een methode dus om oplossingen te vinden voor praktijkproblemen (Sluijsmans, 2018). Normatieve professionalisering als onderzoeksmethode zou dan modus 3 kennis helpen ontwikkelen. Dit is mijns inziens een oneigenlijk onderscheid, omdat concepten uit normatieve professionalisering en reflectieve, lerende methoden het actieonderzoek verrijken en belangrijke processen daarin kunnen duiden en verder helpen ontwikkelen. Inleiding Actieonderzoek is een creatieve mix van onderzoek- en veranderingsmethoden gericht op het verbeteren of veranderen van een praktijk en kennisontwikkeling daarover. Het wordt uitgevoerd door een actieonderzoeker en de leden van een organisatie, groep of netwerk: degenen die een belang hebben bij het onderzoek omdat zij hun situatie of praktijk willen veranderen (Greenwood & Levin, 2007). Lees verder op p. 71 van nummer 82/83 van Waardenwerk. Lees hier het artikel (betaald).

Waardenwerk voor goed participatief onderzoek (Tineke Abma)
Steeds meer onderzoekers en beleidsmakers voelen zich in de praktijk tot deze benaderingen aangetrokken. De normatieve idealen van inclusie, democratische besluitvorming, samen leren en sociale rechtvaardigheid zijn echter soms moeilijk te realiseren vanwege gevestigde belangen, machtsverhoudingen en systeemeisen. In dit artikel betogen we dat participatieve onderzoekers waardenwerk moeten verrichten om hun idealen van sociale inclusie en rechtvaardigheid te verwezenlijken. Dit is meer dan het volgen van ethische principes en gedragscodes. Waardenwerk omvat de inspanning om ethisch in het oog springende aspecten van situaties te onderkennen, zichzelf te ontwikkelen als een reflexieve onderzoeker, aandacht te schenken aan emoties en relaties, en het samen werken en reflecteren op het eigen handelen in het gezelschap van kritische vrienden. In dit artikel presenteren we de horizontale epistemologie waarop participatieve benaderingen zijn gebaseerd en focussen we op noodzakelijk waardenwerk, geïllustreerd met voorbeelden vanuit onderzoek op het gebied van gezondheid en sociaal welzijn. Lees verder op p. 46 van nummer 82/83 van Waardenwerk. Lees hier het artikel (betaald).

Collaboratief onderzoek in het spanningsveld tussen verbaliteit, cognitie en lijfelijkheid: grensverkenningen van academische kennisproductie (Gustaaf Bos & Susan Woelders)
In de gesprekken die we voerden t.b.v. het schrijven van deze tekst, werden we ons bewust dat de bovengenoemde twijfels – hoewel deels verschillend van aard – samenhingen met een gedeelde overtuiging over onze (machts)positie als responsief onderzoeker. We staan als onderzoeker niet neutraal langs de zijlijn, maar zijn zelf betrokken en verwikkeld in de onderzoekspraktijk. Beiden zien we het als onze primaire verantwoordelijkheid om alle relevante partijen bij een onderzoekspraktijk bij elkaar te brengen en bij elkaar te houden, om zo in een gezamenlijk proces van ‘kennis-maken’ (Bos, 2016, p. 36 ev.) tot uitkomsten te komen die recht doen aan alle betrokkenen én die die praktijk verder kunnen helpen. Hierbij hebben we speciale aandacht voor personen en partijen die in het alledaagse leven in de onderzoekspraktijk het minst gezien of gehoord worden; we willen vooral meer inzicht krijgen in wat er voor hen toe doet. In deze bijdrage gaan we met elkaar in dialoog om de grenzen te verkennen van academische kennisproductie en het belang te stellen van het non-verbale en emoties, als we bij die productie van kennis tenminste willen voorkomen dat bepaalde mensen en groepen (onbewust en onbedoeld) worden uitgesloten. We verkennen waar dit schuurt met de academische context waarin juist gedachten- en woordenuitwisseling centraal staan in het verwerven van kennis. We doen dit aan de hand van kwesties die ons in ons onderzoekswerk al langere tijd bezighouden. Deze kwesties bespreken we met behulp van vijf kernthema’s. Lees verder op p. 58 van nummer 82/83 van Waardenwerk. Lees hier het artikel (betaald).

Foto: https://www.musework.nl/nl/page/6341/normatieve-professionalisering-waardenwerk

Geplaatst in Nieuws.