Lessen uit een reflectieve reis
Wat betekent het om participatief actieonderzoek (PAR) op ‘goede’ (ethische) wijze vorm te geven? En hoe kun je de ethische praktijk van PAR versterken? Deze vragen waren de start van een reflectieve reis van Barbara Groot. In deze reis bekeek ze in participatieve actieonderzoeken van haarzelf en anderen naar:
- datgene waar betrokkenen tegenaan liepen;
- welke dilemma’s rondom partnerschap en macht werden ervaren;
- wat het ‘goede’ was om te doen in diverse situaties;
- en ten slotte hoe de ethische praktijk kan worden verbeterd.
In het proefschrift staan een aantal concepten centraal:
- ‘ethiek werk’ (Banks, 2013) van de participatief onderzoeker, met name het ‘emotiewerk’ en ‘relatiewerk’;
- de noodzaak om bewust te zijn van ‘epistemic injustice’ (Fricker, 2007), in de leefwereld van mensen in kwetsbare situaties, maar ook in participatief actieonderzoek;
- de vitale rol van ‘comunity of practices’ (Wenger, 1998) ofwel leergemeenschappen waarin samen leren over ethiek centraal kan staan.
Lees nu het proefschrift ‘Ethics of Participatory Health Research: a reflective journey‘, of een interview met de auteur. Hieronder is ook een infographic te vinden die is gemaakt door collega’s en co-onderzoekers n.a.v. het proefschrift.
Urgentie
Participatie in onderzoek en participatief actieonderzoek worden steeds meer geïntegreerd in het systeem van onderzoek. In de praktijk wordt echter weinig aandacht besteed aan de ethiek van participatieve aanpakken. De meeste standaarden en protocollen van Medisch Ethische Toetsingscommissies (METc’s) gaan vaak uit van meer conventioneel biomedisch en positivistisch onderzoek.
Online verdediging
De promotie vond plaats op 18 maart 2021.
Auteur
Barbara Groot (1981) is onderzoeker en docent bij Amsterdam UMC, afdeling Ethiek, Recht en Humaniora. Ze is co-founder van de School for Participation en Centrum voor Cliëntervaringen en doet momenteel o.a. participatief actieonderzoek naar Kunst in de Zorg.